Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Συνεταιρισμός - πρότυπο στην Ευρώπη


Της Πέλλας Λασιθιωτάκη

Οι 250 αγρότες – επιχειρηματίες της περιοχής Hoogstraten του Βελγίου μάλλον πρέπει να νοιώθουν πολύ τυχεροί: Τη μία μέρα μαζεύουν τα προϊόντα τους και την άλλη βρίσκονται φρέσκα – φρέσκα στα καταστήματα της Βορείου και Δυτικής Ευρώπης.

Ανήκουν σʼ ένα συνεταιρισμό ο οποίος λειτουργεί με τη μορφή ομάδας παραγωγών κι έχει εξασφαλίσει χρηματοδοτήσεις ύψους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, τις οποίες αξιοποίησε για τη δημιουργία ενός σύγχρονου συσκευαστηρίου νωπών προϊόντων.


Ο συνεταιρισμός τους συνεργάζεται με άλλες πέντε ομάδες παραγωγών με τις οποίες πραγματοποιεί ηλεκτρονικού τύπου δημοπρασίες, όπου δεν μειώνονται οι τιμές κάτω από κάποια συγκεκριμένα επίπεδα.

Παράλληλα, οι αγρότες έχουν στο πλάι τους ένα ερευνητικό ίδρυμα που λειτουργεί υποστηρίζοντας την παραγωγή και καλύπτοντας τις ανάγκες της αγοράς για τις οποίες ενημερώνεται από το συνεταιρισμό.

Παρόλα αυτά, τα προϊόντα των αγροτών αυτών, κυρίως φράουλες αλλά και κηπευτικά, δεν έχουν πιστοποιηθεί στο σύνολό τους κατά το πρότυπο διασφάλισης ποιότητας EurepGap, ενώ οι επικεφαλής του συνεταιρισμού τους, φαίνονται αρκετά προβληματισμένοι από τις νέες απαιτήσεις των γερμανικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ.

Και εκεί, υπάρχουν σημαντικές, πιο μεγάλες από την Ελλάδα, ανισότητες μεταξύ των αγροτών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του συνεταιρισμού της περιοχής Hoogstraten ο πιο πλούσιος αγρότης έχει ετήσιο εισόδημα της τάξεως των ….5 εκατ. ευρώ και ο πιο φτωχός μόλις 5.000 ευρώ.

Αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα των αγροτών του νομού Ηρακλείου που επισκέφθηκαν την περασμένη εβδομάδα τις Βρυξέλλες και δεν έχασαν την ευκαιρία που τους έδωσε ο ευρωβουλευτής Σταύρος Αρναουτάκης να δουν από κοντά ένα ν από τους πιο σημαντικούς συνεταιρισμούς του Βελγίου, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Ολλανδία.



Υψηλοί τζίροι

Ο διευθυντής του συνεταιρισμού που λειτουργεί ουσιαστικά ως ομάδα παραγωγών κ. Opdekamp δεν προλάβαινε να απαντά στο πλήθος των ερωτήσεων που δεχόταν από τους αγρότες του νομού Ηρακλείου.

Ο συνεταιρισμός λοιπόν ιδρύθηκε το 1933 και ο περσινός τζίρος του έφθασε τα 106 εκατ. ευρώ. Το 50% των προϊόντων του είναι φράουλα και το υπόλοιπο κηπευτικά, κυρίως τομάτα, αγγούρι και πιπεριά που φυτεύονται από το Μάρτιο έως την Πρωτοχρονιά στη γη, σε θερμοκήπια, θερμενόμενα θερμοκήπια και τούνελ, ανάλογα με την εποχή. Στο συνεταιρισμό μετέχουν περίπου 250 αγρότες, αρκετοί από τους οποίους λειτουργούν λόγω των υψηλών εισοδημάτων τους ως επιχειρηματίες.

Ο συνεταιρισμός εισπράττει προμήθεια 2,5% από τις πωλήσεις των προϊόντων των αγροτών, εξασφαλίζοντας το εισόδημα των παραγωγών.

Το 100% των κηπευτικών είναι πιστοποιημένο κατά EurepGap και ένα σημαντικό τμήμα της παραγωγής φράουλας. Ο συνεταιρισμός διαθέτει HACCP, BRC και βρίσκεται σε διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας κατά IFS. Αυτονόητο είναι ότι λειτουργεί σύστημα ινχηλασιμότητας των αγροτικών προϊόντων και οι καταναλωτές είναι σε θέση να ενημερωθούν από ποιο αγρόκτημα προήλθαν τα προϊόντα που αγόρασαν.



Πώς γίνονται οι δημοπρασίες

Κάθε πρωί γίνονται οι δημοπρασίες και στο Βέλγιο, με τη διαφορά όμως συγκριτικά με την Κρήτη, ότι υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ των συνεταιρισμών – δημοπρατηρίων.

Οι συναλλαγές παραπέμπουν σε χρηματιστήριο: Οι εκπρόσωποι των εμπόρων κάθονται μπροστά σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές όπου εμφανίζονται οι τιμές των προϊόντων από όλους τους συνεργαζόμενους συνεταιρισμούς – ομάδες παραγωγών. Όταν βλέπουν ότι οι τιμές τους συμφέρουν, με το πάτημα ενός κουμπιού, ενημερώνουν το σύστημα και η παρτίδα του προϊόντων που τους ενδιαφέρει τους κατοχυρώνεται. Άλλοι έμποροι, περίπου 80, επιλέγουν να κάνουν την ίδια συναλλαγή από το γραφείο τους, έχοντας πρόσβαση στη βάση δεδομένων των συνεταιρισμών.

Την περασμένη Τρίτη οι τιμές δημοπρατηρίου της φράουλας (πολύ νόστιμη κατά κοινή ομολογία) ήταν 2,56 ευρώ το κιλό, της τομάτας σε τσαμπί (γεύση μέτρια και…νερουλή) 0,55 ευρώ, της πιπεριάς 0,90 ευρώ και του αγγουριού, ανά τεμάχιο, των 0,33 ευρώ.

Οι αγορές που απευθύνονται τα προϊόντα των αγροτών του Βελγίου είναι της Αγγλίας, της Γαλλίας (δίπλα), της Σκανδιναβίας και των ανατολικών χωρών. «Στις ανατολικές χώρες συναντούμε τα δικά σας προϊόντα» σχολίασε ο διευθυντής του συνεταιρισμού. Απαντώντας σε σχόλιο αν θα έστελναν προϊόντα και στην Κρήτη, ο κ. Opdekamp είπε ότι «ώ, είσαστε πολύ μακριά!».

Ο συνεταιρισμός δεν φροντίζει για τον προγραμματισμό της παραγωγής, όπως λέει ο διευθυντής του. Απλά φροντίζει για το εμπόριο.

Κάτω από ένα σημείο τιμών, δεν γίνονται πωλήσεις. Για παράδειγμα όταν οι φράουλες δεν πωλούνται στα πολυκαταστήματα, διατίθενται σε εργοστάσια για μαρμελάδα.



Λειτουργεί ως ομάδα παραγωγών

Το ευχάριστο για τους αγρότες του Βελγίου είναι ότι το κράτος και οι συνεταιρισμοί φρόντισαν να πάρουν όλα τα μέτρα για την ίδρυση και τη λειτουργία με επιτυχία ομάδων παραγωγών. Επιδοτήθηκαν σε ποσοστό μέχρι 70% για επενδύσεις, ενώ επιδοτούνται ακόμα κατά 4,1% επί του τζίρου τους.

Δεν είναι υπερβολή ότι ο συνεταιρισμός στο Hoogstraten διαθέτει 70 στρέμματα καλυμμένου χώρου όπου στεγάζονται το δημοπρατήριο, τα συσκευαστήρια, αποθήκες και ψυκτικοί θάλαμοι. Μόνο η νέα επένδυση για την πιπεριά ήταν προϋπολογισμού 5 εκατ. ευρώ!

Παράλληλα, λειτουργεί καθεστώς απόσυρσης προϊόντων και αποζημίωσης για διάφορες ζημιές.

Δυστυχώς, όπως σχολίαζαν οι αγρότες του Ηρακλείου, αυτές οι ευκαιρίες χάθηκαν στην Ελλάδα.

Ερευνητικό ίδρυμα

Λίγα χιλιόμετρα μακριά από το συνεταιρισμό, λειτουργεί με εθνικούς και ιδιωτικούς πόρους ένα ερευνητικό ίδρυμα που ουσιαστικά κάνει εφαρμοσμένη έρευνα, στη φράουλα, την πιπεριά και την τομάτα.

Πρόκειται για έκταση δεκάδων στρεμμάτων σε κάθε καλλιέργεια που λειτουργεί με τη μέθοδο της υδροπονίας και της ολοκληρωμένης αντιμετώπισης εχθρών και ασθενειών.

Η έρευνα του ιδρύματος στο οποίο επίσης ξεναγήθηκαν επί ώρες οι αγρότες της Κρήτης, «κάθεται πάνω» στις ανάγκες της παραγωγής και του εμπορίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από την έρευνα, το ίδρυμα έχει δική του παραγωγή και κάνει εμπόριο στο συνεταιρισμό των αγροτικών του προϊόντων. Όταν μάλιστα ζητήσαμε να αγοράσουμε και να δοκιμάσουμε φράουλες μας είπαν ότι ήδη έχουν μετρηθεί και πουληθεί.

Αξιοσημείωτο είναι ακόμα ότι η μέση ανά στρέμμα ετήσια παραγωγή του θερμοκηπίου του ερευνητικού ινστιτούτου ανέρχεται σε 60 τόνους τομάτας. Στην Κρήτη η παραγωγή ανά εξάμηνο υπολογίζεται σε 10-13 τόνους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου